DESTAN NEDİR,ÖZELLİKLERİ,TÜRK-DÜNYA EDEBİYATINDA DESTAN KONU ANLATIMI,DERS NOTLARI

DESTAN NEDİR,DESTAN 

ÖZELLİKLERİ,TÜRK-DÜNYA EDEBİYATINDA DESTAN,DESTAN KONU ANLATIMI,DESTAN DERS NOTLARI, DESTAN, DESTAN 10.SINIF KONU ANLATIMI, 

DESTAN NEDİR

Toplumu derinden etkileyen olayların olağanüstü özellikler katılarak anlatıldığı uzun manzum eserlerdir. Destanlar ulusların yazı öncesi çağlarında oluşmuş olağanüstü olaylarla, doğaüstü kahramanlarla ve kahramanlıklarla yüklü, öyküleyici özellikler taşıyan uzun şiirlerdir. Destanlar, eski çağlarda ezgiye eşlik etmeye en uygun biçimde, çoğunlukla nazımla düzenlenmiştir. Epik şiirin en güzel örnekleri olan destanlarda olağanüstü olayların, doğaüstü kahramanların, tanrıların savaşlarının yanı sıra; eski çağ insanlarının inanışları, yaratılış ve varoluş konusundaki düşünceleri; ulusların özlemleri ve düşleri de dile getirilir. Destanlar insanların olayları dinleme ve anlatma gereksiniminden dolayı kuşaktan kuşağa yayılmıştır.



Destanların Doğuşu
İnsanlar ilk çağlarda toplum ve doğa olaylarını anlamakta güçlük çektiler. Her olay onlara önce Tanrıyı düşündürdü: Gök gürlemesi Tanrının hiddetiydi. Yıldırımlar, kasırgalar, susuzluklar Tanrının insanlara verdiği cezalardı. İnsanlar her doğa olayını korkuyla karışık bir hayranlıkla izledi.

Zengin bir hayal dünyası olan ilk insanlar, önemli gördükleri her olayı, olağanüstü olay ve hayallerle süsleyerek birbirlerine anlattılar. Yeni olaylarla zenginleşen destanlar, halk arasında yayılarak ortak bir eser haline geldi. Destanları anlatan her yeni ağız destanlara yalnız bir olay değil, dil ve söyleyiş güzelliği de kattı. Destanlar, başlangıçta manzum oldukları, ezgiyle söylendikleri için halk dilinde uzun süre yaşayabildi.

Destan üç aşamada oluşur

1-olayın yaşandığı zaman -oluş dönemi

2-olayı toplumun öğrendiği-yayılma dönemi

3-olayın kayda geçildiği- yazma dönemi


DESTANLARIN ÖZELLİKLERİ
Ø Toplumun ortak görüşlerini yansıtır
Ø Kişiler seçkin (Kral, Han, Hakan...) kişilerdir.
Ø Milli dilde söylenir
Ø Milli nazım ölçüsüyle söylenir
Ø Manzumdurlar.
Ø Konuları bakımından savaş, deprem, yangın, mizah, ünlü kişilerin yaşamları şeklinde sıralanabilir.
Ø Zamanla değişikliğe uğrayabilir.
Ø Olay ve kişiler olağanüstüdür.
Ø Destanlar, oluşumları bakımından ―doğal destan‖ ve ―yapay destan‖ olmak üzere ikiye ayrılır.

YAPAY DESTAN NEDİR
1. Yapma destanların söyleyeni bellidir. Yapma destanlar şairler tarafından oluşturulan metinler olduğu için yayılma ve derleme aşamalarından geçmeden oluşturulur.

DÜNYA EDEBİYATINDAKİ YAPAY DESTANLAR NELERDİR ?
Tasso -Kurtarılmış Kudüs

 Milton – Kaybolmuş Cennet 

Dante – İlahi Komedya 

Ariosto – Çılgın Orlando

TÜRK EDEBİYATINDAKİ YAPAY DESTANLAR NELERDİR ?
Fazıl Hüsnü Dağlarca - Üç Şehitler Destanı
Kayıkçı Kul Mustafa - Genç Osman Destanı
M. Akif Ersoy - Çanakkale Şehitlerine
Nazım Hikmet – Kuva-yı Milliye Destanı


DOĞAL DESTAN NEDİR
2. Doğal destanlar söyleyeni belli olmayan; oluş, yayılma ve toplama-derleme aşamalarından geçerek uzun bir sürede meydana gelen destanlardır.

TÜRK EDEBİYATINDAKİ DOĞAL DESTANLAR NELERDİR ?

A-İSLAM ÖNCESİ TÜRK DESTANLARI
Oğuz Kağan Destanı, Bozkurt Destanı, Göç Destanı, Türeyiş Destanı, Ergenekon Destanı, Şu Destanı, Alp Er Tunga Destanı, Attila Destanı, 

B-İSLAM SONRASI TÜRK DESTANLARI

Manas Destanı, Battal Gazi Destanı, Köroğlu Destanı, Satuk Buğra Han Destanı, Danişment Gazi Destanı

DÜNNYA EDEBİYATINDAKİ DOĞAL DESTANLAR NELERDİR ?

• İlyada ve Odysseia – Yunan ( Homeros tarafından derlenmiştir.)
• Şehname – İran ( Firdevsi tarafından derlenmiştir.)
• Kalevela – Fin
• Şinto - Japon
• Şant do Rölant – Fransız 
• Mahabharata – Ramayana – Hint
• İgor – Rus 
• Nibelungen – Alman 
• Beowulf– İngiliz 
• Gılgamış - Sümer