DEDE KORKUT HİKÂYELERİNİN ÖZELLİKLERİ-HAKKINDA BİLGİ

DEDE KORKUT HİKÂYELERİNİN ÖZELLİKLERİ, DEDE KORKUT HİKÂYELERİ HAKKINDA BİLGİ, DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ÖZELLİKLERİ, DEDE KORKUT HAKKINDA BİLGİ, 

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ’NİN ÖZELLİKLERİ

Türk Edebiyatının hiç şüphesiz ki en önemli en değerli eserlerinden biridir Dede Korkut hikayeleri.Türk kültürünü yaşayışını aile ve inanç yapısını en detaylı ve bir şekilde anlatıldığı bir eserdir. İslami dönemin izzlerini barındıran bu eser aynı zamanda İslam öncesi dönemin anlayışını ve zihniyet unsurlarını da yansıtmaktadır. Eser Oğuz Türkçesi ile yazılmış ve söylenmiştir. İçerisinde 12 adet hikaye bulunmaktadır. Bu hikayelerin çoğu gerçek yaşanmış hayattan beslenmektedir. Bu yüzden gerçeklikle ilişkilendirmemiz açısından Türk kültürüne ayna tutar. Oğuz boylarının soy ağacının çıkarılmasında da hikayelerin yeri büyük önem taşımaktadır. Bu notumuzda hikayelerin önemli özelliklerini vereceğiz.
*Göçebe hayattan yerleşik hayata, Destandan Halk hikâyeciliğine ve İslamiyet Öncesinden Müslümanlığa Geçiş gösteren, Geçiş Hikâyeleri olarak da bilinir.

1)Asıl adı “Kitab-ı Dede Korkut Alâ Lisan-ı Taife-i Oğuzan” şeklindedir.

2) 12, 13 ve 14. yy.da Doğu Anadolu’da ve Azerbeycan’da yaşayan müslüman Oğuz boylarının geleneklerini, göreneklerini, iç mücadelelerini, doğa üstü güçlerle, yaratıklarla savaşmalarını ele alır.

3) 14. ve 15. yy.da yazıya geçirilmiştir. Bu konudaki yaygın kanaat hikayelerin 14.yy.’da yazıya geçirildiği şeklindedir. Hikayelerin kimin tarafından yazıya geçirildiği bilinmemektedir.

4) Toplam on iki hikayeden oluşur. İkisi Oğuz Türklerinin kendi iç mücadelesini, İkisi olağan üstü varlıkları, sekizi de Kuzeydeki ve batıdaki Hıristiyanlarla olan mücadeleleri anlatır.

5) Şiir ve düzyazı (nazım-nesir) karışık oluşturulmuştur.

6) Hikayelerde az da olsa masal ve destan unsurları görülür.

7) Çok temiz, güzel ve zengin bir dil kullanılmıştır.

8) Anlatım açık, yalın ve durudur. Kesinlik ifade eder.

9) Hikayelerde en önemli meziyet kahramanlıktır.

10) Aileye, çoğalmaya, kadına, çocuğa ve çocuk terbiyesine büyük önem verilir.

11) Bütün hikayelerde dini unsurlar (namaz kılma, dua etme, arı sudan abdest alma) görülür.

12) Kahramanlar dövüşlerini, Allah ve Peygamber sevgisi için yapar.

13) Türk milletinin karakteristik özellikleri; doğruluk, adalet, güzellik, savaşçılık yüceltilir.

14) At, ağaç, su, yeşillik kısaca tabiat çok sevilir.

15) Kahramanların en büyük yardımcısı atlardır.

16) Hikâyelerde, birçok öğüt vardır. Bu nedenle bu hikayeler didaktiktir.

17) Hikayelerde yaşanan olayların tarihi bilgilerle ilgisi vardır.

18)Kahramanlarının olağanüstü eylemlerini coşkulu, törensel bir üslupla anlatırlar.

19)Genellikle birkaç bölümden oluşan manzum yapıtlardır.

20)Olaylar geniş bir coğrafyada geçer.

21)Sözlü edebiyatın ürünüdürler.

22)Çoğu destanda olaylara doğaüstü yaratıklar da katılır.

23)Özellikle sözlü destanlarda uzun anlatı, betimleme ve konuşma bölümleri bulunur.