GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ,
GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ KONU ANLATIMI, GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ DERS NOTLARI, GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ ÖRNEKLERİ, 10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI,geçiş dönemi türk edebiyatı konu anlatımı
GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ
Bu dönemde 4 büyük eser yer almaktadır. Bu eserler içerisinde Divan-ı lügati't Türk bir sözlük ve kültür kaynağı kitabıdır.. Bunun dışındaki 3 eser ise içerisinde şiirler barındırır. bu yüzden bizim için önemli olan bu 3 eserdir. biz de yazımızda bu 3 eserden örneklere yer vereceğiz..
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatının Genel Özellikleri
a) Türk edebiyatı bu yüzyıllarda bir geçiş dönemi yaşar. Bir yandan, eski edebiyat anlayışı sürdürülürken, öbür yandan yeni medeniyetin edebiyat anlayışına uygun eserler verilir.
b) Dilde Arapça ve Farsça kelimeler görülür.
c) Uygur alfabesi yanında, Arap alfabesi de kullanılır.
d) Şiirlerde, hem millî nazım birimi olan dörtlük, hem de yeni şiirin nazım birimi olan beyit kullanılmıştır.
e) Hece vezni ile birlikte aruz veznine de yer verilmiştir.
KUTADGU BILIG'DEN SEÇMELER
1. Bir kün edgü bolsun tise sen kamug
Özüng edgü bolgıl ay ilde ulug
2. Kamug bulganuknı süzeyin tise
Özüng süzgü budnung süzülgey basa
3. Budun artasa anı begler tüzer
Kalı artasa beg anı kim süzer
4. Kılıkıng köni tut kılınçın silig
Ukuş bolsu yolçıng kingeşçing bilig
5. Köngül til köni tut kör erdem ulug
Özüngni unıtma yangılma yolug
Bugünkü Türkçe Söyleyişle
1. Bugün sen herkesin iyi olmasını istersen, ey memleketin
büyüğü, sen kendin iyi ol.
2. Bütün bulanıklıkları durultmak istersen ey ulu kişi,
kendi ruhunu temizle, sonra halk ister istemez durulur.
3. Millet bozulursa, onları beyler düzene koyar, eğer bey
bozulursa onu kim düzeltir?
4. Tavrın doğru, hareketin temiz olsun, yoldaşın akıl, kılavuzun
da bilgi olsun.
5. Gönlünü ve dilini doğru tut, fazileti de yüce tut; gaflete
dalma ve yolunu şaşırma.
ATABETÜ'L HAKAYIK'TAN
Edip Ahmet adım edep, pend sözüm
Sözüm munda kalur barur bu özüm
Kelür küz, keçer yaz, barur bu ömür
Teketür ömürni bu yazım küzüm
Günümüz Türkçesi
Adım, Edip Ahmet, sözüm edep ve öğüttür.
Canım (geçer) gider, sözüm burada kalır.
Bahar geçer, güz gelir; bu ömür gider.
Yaz, güz! derken ömür tükenir.
Bilgi Üstüne
1. Bilig bildi boldu eren belgülüg
Biligsiz tirigle yitük körgülüg
Biliglig er öldi atı ölmedi
Bilgisiz tirig erken atı ölüg
2. Bilig birle âlim yakar yokladı
Bilgisizlik erni çökerdi kadı
Bilig yind, usanma bil ol Hak Resul
"Bilig Çin'de erse siz arkang" tidi
Günümüz Türkçesi
1. Kişiler bilgileri ile bilinir.
Bilgisiz kişi, canlı iken kaybolmuş sayılır:
Bilgi er ölse de adı ölmez.
Bilgili sağ iken (bile) adı ölüdür.
2. Âlim bilgi ile yükseldi.
Bilgisizlik kişiyi alçak yerlere düşürür.
Bilgiyi ara, usanma. Bil ki o hak Peygamber:
"Bilgi Çin'de bile olsa arayınız." dedi.
Cömertlik
Bu budun talusı akı er turur
Akıllık şeref, câh, cemâl arturur
Sevilmek tilesen kişigler ara
Akı bol, akılık sini sevdürür
Günümüz Türkçesi
Bu halkın iyisi cömert kişidir.
Cömertlik mevkiyi, şerefi ve güzelliği artırır.
İnsanlar arasında sevilmek dilersen cömert ol.
Cömertlik senin sevilmeni sağlar.
DİVAN-I HİKMET'TEN
1. Ol Kadirim kudret birlen nazar kıldı
Hurrem bolup yir astıga kirdim muna
Garip bendeng bu dünyadan güzer kıldı
Mahrem bolup yir astıga kirdim muna
2. Zakir bolup, şakir bolup Hak'nı taptım
Şiyda bolup, rüsva bolup candın öttim
Andın songra vahde meydin katre tattım
Hemdem bolup yir astıga kirdim muna
3. Altmış üçke yaşım yitti bir künçe yok
Vâ-dirîgâ, Hak'nı tapmay könglüm sınuk
Yir üstüde, sultan min tip, boldum ulug
Pür gam bolup yir astıga kirdim muna
4. Başım tofrak, cismim tofrak, özüm tofrak
Köydüm yandım, bol'almadım hergiz afak
Hak vaslıga yiter min tip rûhum müştak
Şemnem bolup yir astıga kirdim muna
Günümüz Türkçesiyle
1. Benim Tanrım Kudret(i) ile bir baktı
Mesut olup yer altına girdim işte
Garip kulun bu dünyadan geçti gitti
Sırdaş olup yer altına girdim işte
2. Zikrederek, şükrederek Hakk'ı buldum
Çılgın olup, rezil olup aşık oldum, candan geçtim
Ondan sonra (vahdet-i vücut) içkisinden bir damla tattım
Peygamber'e yoldaş olup yer altına girdim işte
3. Yaşım altmış üçe vardı, bir gün yaşamamış gibiyim
Ah yazık, Tanrı'ya ulaşamayan gönlüm kırık
Bu dünyada "sultanım" (Tanrım) diye dert yanarken
Gamla dolup yer altına girdim işte
4. Başım toprak, cismim toprak, özüm toprak
Yandım yakıldım da yine tertemiz olamadım
Tanrı'ya kavuşacağım diyen ruhum özlem içinde
Şebnem olup yer altına girdim işte
GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ KONU ANLATIMI, GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ DERS NOTLARI, GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ ÖRNEKLERİ, 10.SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI,geçiş dönemi türk edebiyatı konu anlatımı
GEÇİŞ DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ
Bu dönemde 4 büyük eser yer almaktadır. Bu eserler içerisinde Divan-ı lügati't Türk bir sözlük ve kültür kaynağı kitabıdır.. Bunun dışındaki 3 eser ise içerisinde şiirler barındırır. bu yüzden bizim için önemli olan bu 3 eserdir. biz de yazımızda bu 3 eserden örneklere yer vereceğiz..
Geçiş Dönemi Türk Edebiyatının Genel Özellikleri
a) Türk edebiyatı bu yüzyıllarda bir geçiş dönemi yaşar. Bir yandan, eski edebiyat anlayışı sürdürülürken, öbür yandan yeni medeniyetin edebiyat anlayışına uygun eserler verilir.
b) Dilde Arapça ve Farsça kelimeler görülür.
c) Uygur alfabesi yanında, Arap alfabesi de kullanılır.
d) Şiirlerde, hem millî nazım birimi olan dörtlük, hem de yeni şiirin nazım birimi olan beyit kullanılmıştır.
e) Hece vezni ile birlikte aruz veznine de yer verilmiştir.
KUTADGU BILIG'DEN SEÇMELER
1. Bir kün edgü bolsun tise sen kamug
Özüng edgü bolgıl ay ilde ulug
2. Kamug bulganuknı süzeyin tise
Özüng süzgü budnung süzülgey basa
3. Budun artasa anı begler tüzer
Kalı artasa beg anı kim süzer
4. Kılıkıng köni tut kılınçın silig
Ukuş bolsu yolçıng kingeşçing bilig
5. Köngül til köni tut kör erdem ulug
Özüngni unıtma yangılma yolug
Bugünkü Türkçe Söyleyişle
1. Bugün sen herkesin iyi olmasını istersen, ey memleketin
büyüğü, sen kendin iyi ol.
2. Bütün bulanıklıkları durultmak istersen ey ulu kişi,
kendi ruhunu temizle, sonra halk ister istemez durulur.
3. Millet bozulursa, onları beyler düzene koyar, eğer bey
bozulursa onu kim düzeltir?
4. Tavrın doğru, hareketin temiz olsun, yoldaşın akıl, kılavuzun
da bilgi olsun.
5. Gönlünü ve dilini doğru tut, fazileti de yüce tut; gaflete
dalma ve yolunu şaşırma.
ATABETÜ'L HAKAYIK'TAN
Edip Ahmet adım edep, pend sözüm
Sözüm munda kalur barur bu özüm
Kelür küz, keçer yaz, barur bu ömür
Teketür ömürni bu yazım küzüm
Günümüz Türkçesi
Adım, Edip Ahmet, sözüm edep ve öğüttür.
Canım (geçer) gider, sözüm burada kalır.
Bahar geçer, güz gelir; bu ömür gider.
Yaz, güz! derken ömür tükenir.
Bilgi Üstüne
1. Bilig bildi boldu eren belgülüg
Biligsiz tirigle yitük körgülüg
Biliglig er öldi atı ölmedi
Bilgisiz tirig erken atı ölüg
2. Bilig birle âlim yakar yokladı
Bilgisizlik erni çökerdi kadı
Bilig yind, usanma bil ol Hak Resul
"Bilig Çin'de erse siz arkang" tidi
Günümüz Türkçesi
1. Kişiler bilgileri ile bilinir.
Bilgisiz kişi, canlı iken kaybolmuş sayılır:
Bilgi er ölse de adı ölmez.
Bilgili sağ iken (bile) adı ölüdür.
2. Âlim bilgi ile yükseldi.
Bilgisizlik kişiyi alçak yerlere düşürür.
Bilgiyi ara, usanma. Bil ki o hak Peygamber:
"Bilgi Çin'de bile olsa arayınız." dedi.
Cömertlik
Bu budun talusı akı er turur
Akıllık şeref, câh, cemâl arturur
Sevilmek tilesen kişigler ara
Akı bol, akılık sini sevdürür
Günümüz Türkçesi
Bu halkın iyisi cömert kişidir.
Cömertlik mevkiyi, şerefi ve güzelliği artırır.
İnsanlar arasında sevilmek dilersen cömert ol.
Cömertlik senin sevilmeni sağlar.
DİVAN-I HİKMET'TEN
1. Ol Kadirim kudret birlen nazar kıldı
Hurrem bolup yir astıga kirdim muna
Garip bendeng bu dünyadan güzer kıldı
Mahrem bolup yir astıga kirdim muna
2. Zakir bolup, şakir bolup Hak'nı taptım
Şiyda bolup, rüsva bolup candın öttim
Andın songra vahde meydin katre tattım
Hemdem bolup yir astıga kirdim muna
3. Altmış üçke yaşım yitti bir künçe yok
Vâ-dirîgâ, Hak'nı tapmay könglüm sınuk
Yir üstüde, sultan min tip, boldum ulug
Pür gam bolup yir astıga kirdim muna
4. Başım tofrak, cismim tofrak, özüm tofrak
Köydüm yandım, bol'almadım hergiz afak
Hak vaslıga yiter min tip rûhum müştak
Şemnem bolup yir astıga kirdim muna
Günümüz Türkçesiyle
1. Benim Tanrım Kudret(i) ile bir baktı
Mesut olup yer altına girdim işte
Garip kulun bu dünyadan geçti gitti
Sırdaş olup yer altına girdim işte
2. Zikrederek, şükrederek Hakk'ı buldum
Çılgın olup, rezil olup aşık oldum, candan geçtim
Ondan sonra (vahdet-i vücut) içkisinden bir damla tattım
Peygamber'e yoldaş olup yer altına girdim işte
3. Yaşım altmış üçe vardı, bir gün yaşamamış gibiyim
Ah yazık, Tanrı'ya ulaşamayan gönlüm kırık
Bu dünyada "sultanım" (Tanrım) diye dert yanarken
Gamla dolup yer altına girdim işte
4. Başım toprak, cismim toprak, özüm toprak
Yandım yakıldım da yine tertemiz olamadım
Tanrı'ya kavuşacağım diyen ruhum özlem içinde
Şebnem olup yer altına girdim işte
Yorum Gönder